محفل ادبی فیض

اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران

محفل ادبی فیض

اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران

در پی منویات و تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم حمایت از گسترش جریان‌های اصیل زبان و ادبیات فارسی در بین مردم، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با همراهی جمعی از شاعران پیشکسوت و استادان عرصه شعر و ادب، نسبت به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور، با محوریت کتابخانه‌های عمومی استان‌های مختلف و هدایت شاعران و پژوهشگران مطرح هر استان، اقدام کرد.
این اقدام با هدف نهادینه کردن فرهنگ مشارکت عمومی برای انجام فعالیت‌های ادبی در کتابخانه‌ها و تمهید زمینه اعتلای آن، تقویت و راه‌اندازی محفل‌های ادبی در کتابخانه‌های عمومی برای ایجاد انگیزه نسبت به شعر و ادبیات فارسی و همچنین ساماندهی نیروهای متعهد و متخصص ادبی به منظور ایجاد تحول فرهنگی در خدمات کتابخانه‌ها انجام شد.

محمدعلی مجاهدی عنوان کرد؛

کتابخانه‌های عمومی پایگاه و زادگاه محافل ادبی هستند

محمدعلی مجاهدی

محمدعلی مجاهدی از شاعران پیشکسوت شعر آیینی با تقدیر از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای راه‌اندازی محافل شعری با محوریت کتابخانه‌های عمومی، گفت: بهترین عامل دخیل در گسترش دایره واژگانی شاعران جوان «کتاب» و به خصوص کتاب‌های مرجع است که آن را در کتابخانه‌های عمومی می‌توان یافت.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به نقل از تسنیم، در پی منویات مقام معظم رهبری و توجه ویژه ایشان به شعر و ادبیات و همچنین مطالبه همیشگی ایشان در حمایت از جریان‌های اصیل ادبی، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با همراهی جمعی از استادان عرصه شعر و ادب اقدام به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور و با محوریت کتابخانه‌های عمومی کرد که این اقدام با استقبال اهالی و فعالان این عرصه همراه بود.

محمدعلی مجاهدی از شاعران پیشکسوت شعر آیینی، با اشاره به نقش بی‌بدیل محافل ادبی در رویش، کشف و پرورش استعدادهای ادبی کشور گفت: محافل ادبی از دیرباز تا کنون نقشی اساسی در بالندگی حوزه شعر و ادب داشته است؛ به عنوان مثال مستنداتی از مسئله نقد شعر که از زمان صفویه در تذکره‌ها وجود دارد که در مورد یک بیت صائب تبریزی مباحثی در محافل آغاز می‌شود. نظرات مختلف و شنیدن این نقدها و پاسخ‌هایی که از سوی صاحب‌نظران اعلام می‌شود، مسلما در اینکه شعرا بتوانند بهتر با عواملی که در آفرینش شعر -چه از نظر ساختاری و چه ازنظر محتوایی- دخیل هستند، بهتر آشنا شوند.

وی افزود: تجربه نشان داده است که استان‌هایی که دارای انجمن‌ها و محافل باسابقه‌تری بوده‌اند، چهره‌های شاخص‌تری را به عرصه ادبیات و شعر تحویل داده‌اند. به عنوان مثال در انجمن ادبی محیط در قم که بنده از سال ۱۳۴۲ تا کنون مسئولیتش را بر عهده دارم، دستاوردهای بسیار جالبی در زمینه شعر آیینی به دست آمده است. به طوری که بسیاری از دوستان و صاحب‌نظران بر تأثیرگزاری این انجمن در شکل‌گیری و بالندگی و همچنین شناسایی ابعاد موضوعی شعر آیینی تأکید داشته است.

مجاهدی درباره شکل‌گیری و رویش انجمن‌های ادبی جدید با محوریت کتابخانه‌های عمومی گفت: ما همواره در پرورش استعدادها درباره شعرای جوان بر وسعت دایره واژگانی شاعر تأکید و پافشاری داشته‌ایم. شاعر هر مقدار گستره اطلاعاتی و مطالعاتی اش بیشتر باشد، قدرت مانور او در عرصه آفرینش شعر بیشتر می‌شود. چراکه لغات و واژگان همچون سربازانی می‌مانند که تحت امر شاعر هستند تا در زمان سرایش شعر هر کدام را احضار کنند در اختیار او قرار می‌گیرند. مسلما بهترین عامل دخیل در گسترش دایره واژگانی شاعران «کتاب» و به خصوص کتاب‌های مرجع است که آن را در کتابخانه‌های عمومی می‌توان یافت.

این شاعر پیشکسوت ادامه داد: نقش کتابخانه‌های عمومی در رشد و بالندگی استعدادهای جوان بی بدیل است و ورود نهاد کتابخانه‌ها و انتخاب کتابخانه‌های عمومی به عنوان پایگاه و زادگاه محافل ادبی، نهایت خوش‌ سلیقه‌گی و آینده‌بینی تصمیم‌ گیرندگان این حرکت بوده است. بنده در جلسه افتتاحیه محفل ادبی فیض بودم و از طریق فضای مجازی آن را پیگیری می‌کنم و می‌بینم که چه مقدار اشتیاق نشان داده می‌شود و چه مقدار استعدادهای گمنام در گوشه و کنار کشور در این محافل مجال ظهور و بروز پیدا می‌کنند.

وی با اشاره به توجه و اهتمام نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به حوزه شعر و ادبیات آیینی گفت: اگر به دقت نگاه کنید می‌بینید که از سده‌های آغازین هجری تا کنون کیان شعر پارسی با ادبیات دینی و آیینی بنیان نهاده شده؛ به طوری که رودکی که پدر شعر پارسی بوده قرآن کریم را از حفظ بوده و انس عجیبی با متون اسلامی و معارف اسلامی داشته؛ همچنین حکیم ابوالقاسم فردوسی، سنایی، مولوی و بسیاری دیگر از معارف زلال اسلامی رفع عطش می‌کردند. البته گاهی این برداشت غلط مطرح می‌شود که وقتی می‌گوییم شعر آیینی آن را تنها در دو وجه مناقبی و ماتمی و آن هم در قلمرو شعر ولایی خلاصه می‌کنند. این درحالی است که شعر آیینی بسیار دراز دامن است و گستره آن از شعر توحیدی بگیرید تا شعر اخلاقی، عرفانی، اجتماعی تا عرصه‌های امروز که شعر مقاومت، شعر مدافعان حرم و شهادت می‌رسد و سرچشمه همه اینها در منابع اسلامی بوده است.

این پیشکسوت شعر آیینی با اشاره به ظرفیت‌های محافل ادبی در تقویت این نگاه گفت: این نگاه نسبت به شعر آیینی باید تقویت شود و یکی از ظرفیت‌های ویژه‌ای که این محافل ادبی با محوریت کتابخانه‌های عمومی می‌توانند به آن بپردازند، کنار زدن این پرده غفلت و معرفی صحیح شعر و ادبیات آیینی در کشور است. امیدوارم با این حرکت کمبودهای حوزه شعر آیینی در استان‌های مختلف شناسایی و تأمین شود و در آینده نه چندان دور شاهد به گُل نشستن این نخل های تازه به بار نشسته باشیم و از سروده‌های شاعران جوان و ولایی بهره ببریم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مرداد ۹۹ ، ۰۷:۲۲
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

در نخستین جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مطرح شد؛

گسترش جریان‌های اصیل ادبی با محوریت کتابخانه‌های عمومی

جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد

نخستین جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به منظور معرفی شورای ادبی و دبیران استانی محافل ادبی از سراسر کشور و همچنین بررسی اهداف و دستورالعمل‌های اداره این محافل، به صورت مجازی برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نخستین جلسه هماهنگی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور دوشنبه ۱۶ تیر ماه به صورت مجازی و با شرکت اعضای شورای ادبی نهاد متشکل از مصطفی محدثی خراسانی، علی داوودی، حامد محقق، فریبا یوسفی و نغمه مستشارنظامی و دبیران استانی محافل ادبی و همچنین مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد، هادی آشتیانی، مدیرکل امور فرهنگی و سایر دبیران و کارشناسان فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، برگزار شد.

در این جلسه مهدی رمضانی ضمن تبریک به مناسبت ولادت امام رضا(ع) و ابراز امیدواری نسبت به پایه گذاری یک اقدام فرهنگی ماندگار در این جلسه، طی سخنانی گفت: طی سال‌های اخیر یکی از رویکردهای مهم نهاد تبدیل کتابخانه های عمومی به مراکز فرهنگی اجتماعی بوده که این تبدیل و تغییر، علاوه بر همت مدیران کارشناسان و مسئولان ستادی و استانی نهاد، نیازمند یک ساختار و ساز و کار اجرایی است؛ یکی از این اقدامات شکل‌گیری محافل ادبی در کنار سایر فعالیت ها بوده است که خوشبختانه با استقبال گسترده در استان‌های مختلف روبرو شد.

 

اهمیت شکل‌گیری و ضرورت استمرار فعالیت محافل ادبی

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با اشاره به انتخاب جمعی از اهالی شعر و ادب شناخته شده به عنوان دبیران استانی این محافل، افزود: متاسفانه طی سال های اخیر توجه کمی به حوزه ادبیات و شکل‌گیری محافل ادبی در کشور معطوف بوده است؛ امروز مفتخریم که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با انتخاب و همراهی جمعی از استادان عرصه شعر و ادب، پایه گذار این حرکت و راه اندازی محافل ادبی در سراسر کشور شده است است. البته ایجاد و شکل گیری محافل ادبی اقدامی بسیار مهم و قابل توجه است، اما مهمتر از آن استمرار این حرکت و مثمر ثمر بودن آنها خواهد بود.

وی خطاب به دبیران استانی و همکاران فرهنگی استان‌ها گفت: امیدواریم کاشت این نهال به همت شما عزیزان به شجره پرباری تبدیل شود که فضای ادبی کشور از ثمرات آن بهره مند شوند و یک جریان ادبی مانا را پایه گذاری کند. ما در نهاد به این اتفاق و این جریان امید بسته ایم. جریانی که شما پای کار آن آمده‌اید و امیدواریم در این روند تمام نگاه ها و جریانات متعهد علاقمند حضور فعال داشته باشد تا با هدایت دبیران منتخب تبدیل به یک جریان ماندگار شود.

لزوم حمایت از جریان‌های اصیل ادبی در قالب محافل ادبی

همچنین هادی آشتیانی، مدیرکل امور فرهنگی نهاد نیز با تقدیر از حضور و مشارکت دبیران استانی محافل، استادان حوزه شعر و ادب و کارشناسان فرهنگی نهاد در استان‌ها در راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور گفت: گسترش جریان اصیل زبان و ادبیات فارسی در بین مردم با استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی به عنوان شبکه گسترده فرهنگی در سراسر کشور، از موضوعات مورد توجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بوده است.

وی افزود: بر این اساس تلاش داریم تا با راه‌اندازی محافل ادبی با محوریت کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور و همچنین با استفاده از گنجینه علم و ادب استادان این حوزه، گامی موثر در جهت غنای ادبی در جامعه برداریم و امید داریم که به زودی با نابودی بیماری کرونا، شاهد برپایی جمع‌های موثر به منظور ارتقاء فرهنگ و ادبیات فارسی از طریق این محافل باشیم.

آشتیانی با اشاره به فرصت باقیمانده برای شرکت در جشنواره کتابخوانی رضوی گفت: شکل‌گیری این محافل فرصت مناسبی در اختیار علاقه مندان به این حوزه قرار می‌دهد تا در فاصله کمتر از دو هفته مانده تا پایان مهلت شرکت در جشنواره کتابخوانی رضوی، آثار و تولیدات خود در بخش داستانک‌های ادبی را به این جشنواره ارسال کنند.

گامی موثر در جهت عمل به منویات مقام معظم رهبری

همچنین نغمه مستشار نظامی، دبیر شورای ادبی نهاد درباره شکل‌گیری و آغاز به کار محافل ادبی نهاد گفت: با توجه به منویات مقام معظم رهبری و توجه ویژه ایشان به شعر و ادبیات و همچنین مطالبه همیشگی ایشان در حمایت از جریان‌های اصیل ادبی، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اقدام به تشکیل و راه‌اندازی محافل ادبی در سراسر کشور با محوریت کتابخانه‌های عمومی کرد.

وی درباره اهداف راه‌اندازی محافل ادبی گفت: نهادینه کردن فرهنگ مشارکت عمومی جهت انجام فعالیت‌های ادبی در کتابخانه‌ها و تمهید زمینه اعتلای آن؛ تقویت و راه‌اندازی محفل ‌های ادبی در کتابخانه‌های عمومی جهت ایجاد انگیزه نسبت به شعر و ادبیات فارسی و همچنین ساماندهی نیروهای متعهد و متخصص ادبی به منظور ایجاد تحول فرهنگی در خدمات کتابخانه‌ها از مهمترین اهداف درنظر گرفته شده برای این حرکت بوده است.

مستشار نظامی همچنین درباره روش‌های دست‌یابی به این اهداف توضیح داد: در دستورالعمل تدوین شده برای فعالیت محافل، اقداماتی چون استفاده از ظرفیت محفل های ادبی جهت ساماندهی، ارتقا و حمایت از بکارگیری فعالان ادبی در برنامه‌های کتابخانه‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاهی ادبی، تولید محتوا در زمینه ادبیات متعهد، آیینی و حوزه‌های حائز اهمیت و برگزاری همایش‌ها، نشست‌ها و محافل ادبی آورده شده است.

وی ادامه داد: همچنین تشکیل بانک اطلاعاتی اعضای محافل ادبی(اعضاء ویژه و عادی)، برگزاری مسابقات ادبی مختلف و مشاعره، بهره گیری مناسب از فضای مجازی جهت توسعه کمّی و کیفی فعالیت‌های محفل (اطلاع رسانی گزارش جلسات در وبلاگ و...) و همکاری در تولید و نشر برنامه‌های کانون ادبی از دیگر اقدامات محافل برای دست‌یابی به اهداف هستند.

ادامه این مراسم با بیان نکاتی از سوی اعضای شورای ادبی نهاد و دبیران استانی محافل ادبی همراه بود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ تیر ۹۹ ، ۰۹:۵۰
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

14 /4/ 1399

 

همزمان با روز قلم، محفل ادبی ارغوان با برگزاری نشست نقد و بررسی کتاب «تفسیر آه» و به دبیری فریبا یوسفی آغاز به کار کرد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، همزمان با روز قلم، اولین جلسه از نشست های نقد کتاب شعر با نقد و بررسی کتاب «تفسیر آه» نوشته محمدحسین ملکیان با حضور سعید بیابانکی و با اجرای فریبا یوسفی توسط محفل ادبی ارغوان در فضای مجازی برگزار شد. این محفل در راستای سیاست‌های اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران مبنی بر گسترش محافل ادبی در سطح استان و شهر تهران و با هدف گسترش عدالت فرهنگی، استفاده از ظرفیت‌های ادبی استان و بروز و ظهور استعدادهای ادبی جمعیت بومی مناطق و شهرستان‌های استان راه اندازی شده است.

مضمون سازی و بیان غیرمستقیم، ویژگی «تفسیر آه»

در این نشست سعید بیابانکی: با تاکید بر قوت محتوا و ساختار اشعار «تفسیر آه» گفت: شعرهای ملکیان در هیچ حوزه ای شباهتی به شعرهای قبلی خود و یا حتی به هم نسلانش ندارد؛ به ویژه در این کتاب که یک مجموعه شعر آیینی است و در هر سه زمینه مرثیه، منقبت و مدح دارای اشعار قوی است.

بیابانکی با اشاره به نسبت بیان شعر و دریافت مفاهیم از سوی مخاطب، گفت: ذات شعر ایجاب می کند که نسبت به معانی و مفاهیم دارای بیان غیر مستقیم باشد؛ هرچقدر که این اشارات غیرمستقیم تر باشند شنونده و خواننده خودش را در کشف و در یافتن مفاهیم شریک می داند و شریک می بیند.

وی با بیان اینکه در شعر آیینی هر چه بیان غیرمستقیم تر باشد، وجه هنری آن بارزتر است، گفت: مبنای کتاب «تفسیر آه» چه به صورت مرثیه و چه منقبت، بیشتر براساس مضمون سازی در حوزه اعتقادی و مذهبی ما شکل گرفته است. ملکیان با مضمون سازی‌های هنرمندانه در اشعارش به مضمون سازی های همچون سبک هندی و عراقی و یا مضمون سازی‌های صائب، حافظ یا سعدی نزدیک شده و این خیلی ارزشمند است.

ستایش معشوق‌گونه معصومین(ع) در شعر آیینی خطاست

بیابانکی با بیان جریان ستایش معشوق در سبک‌های مختلف شعری گفت: اگر به صورت تاریخی نگاه کنیم در دوره سبک خراسانی، معشوق در شعر فارسی ممدوح بوده یعنی کسی که او را می ستوده اند؛ در دوره های بعد در قصائد، پادشاهان ممدوح بودند و شاعران، پادشاه را که یک انسان عادی بوده به جهت قدرت، هیمنه و هیبت ستایش می کردند که بزرگ بودن قدرت و هیبت شان را نشان دهند و در کل اغراق یکی از ویژگی های آن دوره است. در سبک عراقی نیز شاعران به ستایش معشوق و بیان زیبایی های ظاهری او پرداختند.

بیابانکی کم بودن ستایش معشوق‌گونه در «تفسیر آه» را از ویژگی های خوب کتاب برشمرد و گفت: در دوره ای که شعر آیینی و مذهبی ما رشد کرده، این گونه مضمون سازی ها وارد شعر آیینی شده که خطایی بزرگ است؛ چرا که ستایش زیبایی ظاهری و قد بلند داشتن و چشمان زیبا و موی مشکی داشتن برای انسان‌های عادی شاید فضیلت باشد ولی برای معصومین(ع) فضیلت نیست و فضیلت های دیگری را باید به کار ببریم. خوشبختانه استفاده از نشانه‌های معشوق برای معصومین(ع) در این کتاب کم است.

وی با بیان اینکه هر کتابی به ویژه مجموعه شعر که شعرهای متنوعی در آن است هم شامل شعر خوب هم شعر متوسط هم شعر ضعیف بوده و این یک چیز طبیعی است، گفت: خود دیوان حافظ که یک دیوان کاملا منقح است و خودش هم حواسش بوده که آثار متوسط و ضعیف را نابود کند و منتشر نکند در آن هم می شود این چیزها را پیدا کرد و کاملا چیز طبیعی است.

بیابانکی با بیان اینکه در این مجموعه هم شعرهای خوب فراوان بوده و طبیعتا شعرهایی نیز هست که نسبت به بقیه قوت چندانی ندارد، افزود: من آنچه که از شعرهای این کتاب دریافت کردم این بود که بخشی از شعرهای این کتاب محصول جشنواره های ادبی است یعنی شاعر ناخودآگاه سراغ سرودن آنها نرفته و گاهی با یک دانش قبلی شعر را سروده است.

بیابانکی با اشاره به وجود شعرهای خوب و شعرهایی با قوت ادبی کمتر در این کتاب تصریح کرد: بخشی از شعرهای این کتاب محصول جشنواره های ادبی است یعنی شاعر ناخودآگاه سراغ سرودن آنها نرفته و گاهی با یک دانش قبلی شعر را سروده است. در این شعرها ملکیان سعی کرده است مضمونی که از پیش تعریف شده را به عنوان یک تلنگر فرض کند نه هدف. صرفا سرودن برای جشنواره ها را یک تلنگر در نظر گرفته و آثار خوبی آفریده است.

موفقیت ملکیان در نو بودن فضاها و محتوای اشعار است

شاعر معاصر کشورمان با اشاره باه انواع نقد شعر گفت: یک شکل آن نقد انجمنی است که تعدادی از شاعران، ادیبان یا علاقه مندان به شعر در آن حضور دارند و به نقد موشکافانه اشعار شاعر می پردازند ولی وقتی که شعر از مدل انجمنی خارج شد و به یک کتاب به عنوان کارنامه فعالیت های چند ساله یک شاعر تبدیل شد دیگر به جزئیات شعر نمی پردازیم و معمولا درباره کلیات باید حرف بزنیم. کار منتقد در نقد کتاب این است که نقاط قوت و ضعف شاعر را برجسته کند زیرا شاعر آنقدر انسان زیرک و تیزهوشی است که متوجه پیام منتقد می شود؛ من معتقدم که عمده موفقیت ملکیان در این کتاب این است که فضاها و مطالب تازه ای دارد.

وی ادامه داد: گریاندن مخاطب که از آسیب های شعر آئینی و مذهبی به حساب می آید، کمتر در این کتاب دیده می‌شود و شاعر تلاش کرده مخاطب را به فکر وادارد؛ این فکر گاهی برای کشف مفاهیم و مضامینی است در ابیات و شعرها استفاده کرده، گاهی برای بیدار کردن تخیل مخاطب است، و گاهی هم واقعا مفاهیم و مضامینی بیان شده که ممکن است مخاطب با یکبار خواندن آن متوجه نشود.

بیابانکی در بیان دیگر نقاط ضعف و قوت کتاب گفت: مضمون سازی در کل فضای شعر و راحتی رمزگشایی فضای شعر از نقاط قوت این کتاب است البته در جاهایی از کتاب نیز واج آرایی‌های زائدی انجام شده و مضمون‌سازی ها به بازی با کلمات تبدیل شده است که از نقاط ضعف آن محسوب می شود.

در پایان فریبا یوسفی با اشاره به جزئیاتی از اشعار کتاب، گفت: ملکیان در استفاده از آیات، احادیث و تضمین شعر شاعران در مجموعه اش به طور خاص عمل کرده و هر شعری به یک حدیث یا عبارت کوتاهی از یک حدیث یا آیه و گاهی هم شعر برخی از شاعران بزرگ، آراسته شده است؛ که از جمله قوت اثر و نشانه تسلط، مطالعه شاعر و حضور ذهن قوی در لحظه سرودن است.

در این برنامه محمدحسین ملکیان به خوانش یکی از اشعار کتاب «تفسیر آه» با موضوع امام هشتم امام رضا(ع) پرداخت :

گریه ام در حرم از روی پریشانی نیست

که پریشانی از آداب مسلمانی نیست

در طوافند چنان موج کبوترهایت

که در این سلسله انگار پریشانی نیست

دست خالی است کسی که به حرم می آید

دم در هیچ نیازی به نگهبانی نیست

در معطل شدن و دست رساندن به ضریح

لذتی هست که در سجده طولانی نیست

شمس تبریز مراد دل مولاناهاست

در دل ما که به جز شمس خراسانی نیست

روی هر پله صحن‌ تو نشستم گفتم

چیست این سنگ اگر تخت سلیمانی نیست

گریه کردم که بدانند همه، از من و تو

هیچ‌یک اهل نظربازی پنهانی نیست

حاجتی دارم و ناگفته بماند بهتر

چون که روی طلب آنچه تو می‌دانی نیست

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ تیر ۹۹ ، ۰۷:۴۵
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

در پانزدهمین نشست «محفل ادبی فیض» مطرح شد؛

ساحت رسانه ای شعرِ امروز با تولید پیام‌های چندرسانه‌ای بروز و ظهور می یابد

فیض

محمود اکرامی فر در پانزدهمین جلسه «محفل ادبی فیض» که به صورت زنده از صفحه مجازی و آپارات برگزار شد، گفت: ساحت رسانه ای شعرِ امروز با تولید پیام‌های چندرسانه‌ای بروز و ظهور می یابد

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، محفل ادبی فیض با ارائه موضوعاتی چون «شاعر به مثابه شهروند-رسانه»، «بررسی عناصر سبک ساز در شعر»، معرفی کتاب «تاریخ شعر زنان» و شعرخوانی اعضای محفل، بصورت مجازی برگزار شد.

 

بُعدِ رسانه ای شعرِ امروز با تولید پیام‌های چندرسانه‌ای نمایان می شود

در بخش اول این نشست، محمود اکرامی فر با اشاره به ساحت رسانه ایِ شعر گفت: شاعر وقتی شعر می گوید، برای این است که پیامی به کسی برساند؛ برای برقراری ارتباط با دیگران است و می خواهد در قالب شعر، پیامش  را به دیگران برساند.

وی با بیان اینکه یک بازخورد می تواند پیامی به دنبال داشته باشد، افزود: در روزهای نه چندان دور شاعر تنها تولید کننده شعرش بود، آن هم به صورت مکتوب. در آن زمان شعر شاعر در روزنامه و یا دیگر رسانه های مکتوب و دیداری- شنیداری همانند تلویزیون و رادیو پخش می شد و دیگر قابل حذف نبود.

اکرامی فر تصریح کرد: بدین گونه در گذشته در چرخه مهندسی پیام، شاعر یک تولید کننده پیام، آن هم پیام مکتوب بود و توزیع به شرایط رسانه ای همچون روزنامه بستگی داشت؛ اما اکنون شاعر یک شهروند است و زمانی که اتفاقی در جامعه می افتد، با تولید شعر، ابراز وجود می کند. به این ترتیب می تواند شعرش را در قالب یک پیام به صورت نوشتاری، دیداری وشنیداری با بیان تمام احساسش منتقل و به این شکل پیام چندرسانه ای تولید کند.

 

شاعر یک رسانه است که باید مجهز به سواد رسانه باشد

وی افزود: در زمان حال شاعر قدرت تعیین، تولید و توزیع دارد. در هر زمان و با هر رسانه ای  که دلش می خواهد نسبت به انتشار شعرش اقدام می کند و قدرت حذف نیز دارد؛ در این حال منِ منفعلِ شاعر به حالت فعال در می آید و آن موقع احساس مفید بودن و موثر بودن به شاعر دست می دهد و رضایت مندی را بالا می برد. به عبارت دیگر در شرایط جدید شاعر تولیدکننده نیست؛ خودش یک رسانه است که تعیین، تولید و توزیع پیام را به عهده دارد. در رسانه امروز، شاعر توانایی حذف دارد اما در گذشته وقتی شعر در روزنامه یا شبکه سیما پخش می شد دیگر توانایی حذف نداشت. در اینجا بحث جدی سواد رسانه مطرح می شود. سواد رسانه لزوما این نیست که شما فقط این گوشی را بشناسید، بلکه باید گوشی و پیوست های گوشی را که یکی از آن ها مخاطب است به خوبی بشناسید. اگر منِ شاعر، مخاطب ِ پیام ِ خود را نشناسم، سواد رسانه ایی پایینی دارم؛ یعنی منِ شاعر توانایی ارزیابی، بازیابی و ارائه محتوا برای مخاطب خود دارم و مخاطب و پیام برای من تعریف شده است. اما شهوت و شهرت سبب می شود هر پیام نازل و نازیبایی را منتشر کنم. لذا شاعر برای اینکه دچار خطای کمتری بشود باید سواد رسانه ای  داشته باشد و با مجهز بودن به آن، به تولید و توزیع محتوای رسانه که همان شعر است، اقدام کند.

 

شاعر باید مخاطب شناس باشد

اکرامی افزود: در زمان حاضر شاعر باید مخاطب خود را بشناسد و در این شناخت بیان چند نکته ضروری است. نکته نخست، قدرتمند شدن مخاطبِ امروز است. همانطور که شاعر قدرتمند شده، مخاطب نیز قدرتمند شده است؛ یعنی مخاطب به راحتی می تواند من اکرامی را در فضای مجازی مسدود کند تا دیگر حرف و شعر مرا نشنود. نکته دوم، تنوع و تکثر فرستنده پیام است. دیگر چهار عدد شاعر مشهور نیستند که روزنامه با آن ها ارتباط بگیرد و صدا و سیما فقط آن ها را بشناسد و دعوت کند. هر شاعری که گوشی داشته باشد می تواند شعر را در قالب های رسانه ای مختلف منتشر کند. همین تنوع فرستنده سبب تنوع و تکثر محتوا هم شده است و در این بین شعر ضعیف هم منتشر می شود. این تکثرها علتش این است که هر انسانی خودش یک رسانه است. یک زمانی شهروند، شهروند بود؛ بعد شد شهروند ـ خبرنگار؛ اما حالا شده شهروند ـ رسانه! یعنی چون شهروند همه جا هست پس رسانه همه جا هست. نتیجه اینکه پنهان شدن خبر بسیار سخت است، پنهان ماندن شعر، کاری سخت است.

اکرامی با بیان اینکه در زمان حال ما با تکثر شعر و شبه شعر مواجه هستیم، افزود: مخاطب باید سواد شعری و ادبیاتی خود را افزایش دهد تا تشخیص بدهد، ‌ یک اثر، ‌ شعر است یا شبه شعر.

 

عناصر سبک ساز، مفاهیمی سیال اند

در بخش دوم این محفل، علی داوودی به بیان عناصر سبک ساز در شعر پرداخت و گفت: هر شاعر و یا نویسنده برای بیان آنچه که در ذهن دارد، از روشی خاص استفاده می کند که با شاعر و یا نویسنده دیگر فرق دارد که به اصطلاح ادبی به  آن سبک یک شاعر و یا نویسنده گفته می‌شود.

وی با اشاره به عناصر سبک ساز گفت: در سبک شناسی شعر سه عنصر سبک، شعر و زبان وجود دارد. هر سه مفاهیمی سیال و دستخوش تحول اند. نخست باید دید که شاعر در کدام چارچوب زبانی و سنتی جای گرفته، کدام امکانات زبانی و بیانی و ساختاری در دسترس او است.

 

سیر تکوین شعر زنان در گذر تاریخ ادبیات فارسی در قالب یک کتاب

فریبا یوسفی در بخش پایانی محفل فیض ضمن معرفی کتاب «تاریخ شعر زنان» گفت: این کتاب، حاصل جست وجو در متون گذشته، یافتن زنان شاعر و نوشتن از هنر شاعری آن ها است. نویسنده در آغاز نوشتن این کتاب به دنبال یک پرسش بود که چرا تعداد زنان شاعر اندک است و چه مانعی علت حضور کم‌رنگ زنان در حوزه شعر شده؛ لذا شروع به پژوهش می کند و جلد اول این کتاب که در هفت بخش است را می نویسد.

وی ضمن بیان سرفصل های اصلی کتاب، گفت: جلد اول این کتاب سال ۹۴ توسط انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی چاپ شده و در آن ۱۹ شاعر زن معرفی شده است. در این کتاب تلاش شده، آن جا که زنان شاعر نادیده گرفته شده‌اند و از تجربه ی شعری آن ها حرفی به میان نیست، تحلیل و بررسی آغاز شود تا سیر تکوین شعر زنان در گذر تاریخ ادبیات فارسی تدوین و سهم هر شاعر و نقش آثار خلاقه ی آن ها در این جریان مشخص شود. شعر زنان بر اساس دوره ی تاریخی دسته بندی شده و به زمان، مکان و زندگی شاعر در بستر دوره ی تاریخی و جامعه‌ای که در آن زندگی‌کرده، اشاره شده است.

یوسفی در پایان گفت: جلد دوم مجموعه «تاریخ شعر زنان» مربوط  به زنان شاعر قرن هشتم و نهم هجری قمری است که هنوز به چاپ نرسیده اما جلد اول در سال ۱۳۹۷ به چاپ دوم رسید. این اثر برنده برترین پژوهش در هفتمین جایزه ادبی پروین اعتصامی شده است.

 

از دیگر برنامه های این هفته محفل ادبی فیض شعرخوانی شاعران داخلی و خارجی کشور همچون آنا برزینا (شاعری از اوکراین) و  محمدحسین ملکیان بود. همچنین ویدیوهایی از شعرخوانی اعضای محفل پخش شد. پخش کلیپ‌هایی از بیانات رهبری انقلاب در خصوص دوران اعتلای شعر معاصر و نیز شعرخوانی حمیدرضا برقعی در سوگ شهادت امام صادق(ع) از دیگر بخش‌های این محفل بود.


در ادامه برخی اشعار خوانده شده در این محفل را با هم می‌خوانیم:

 

شعر آنا برزینا از اوکراین

 

این خاک گهربار که ایران شده نامش

شیری است که مابین دو دریاست کنامش

 

مهتاب نشسته، سر هر گنبد این خاک

مانند کبوتر که نشسته است به بامش

 

از مرز فرا رفته به پیغمبری شعر

با سعدی و با مولوی از عشق، پیامش

 

شوقی ازلی دارم، با خاک عزیزش

عشقی ابدی دارم، در دل به دوامش

 

از شوق، مشرف بشو ای باد صبا تا

یک بار سلامم برسانی به امامش


شعر محمد حسین ملکیان (به مناسبت شهادت امام صادق(ع))

 

آن صبح رو که مطلع شعرم جبین اوست

موسی به دین اوست و عیسی به دین اوست

 

هر حلقه حلقه حلقه ی آن گیسوی شبش

آورده است سلسله ای را به مذهبش

 

پیچیدگی زلفش، حل المسایل است

با عقل و عشق، نیم نگاهش معادل است

 

زانو زده ست منطق و عرفان برابرش

حکمت نشانده فلسفه را پای منبرش

 

استاد حل مسیله با غمزه می شود

درد دلش دعای ابوحمزه می شود

 

هرکس که دیده جذبه ی او را موافق است

بهلول مبتلا به جنون نیست، عاشق است

 

از عطر او بهار گرفته است شمه ای

شیخ الائمه است، چه شیخ الائمه ای

 

او هرچه داشته سر پیمان گذاشته

از جان گذشته ای ست که از جان گذاشته

 

آتش زدند پشت در او که سال ها

پشت در تمامی شان نان گذاشته

 

آن قدر صادق است که از رزق بچه هاش

برداشته، برای یتیمان گذاشته

 

حق گفته ام اگر که بگویم پیمبر است

از خود به ارث بس که مسلمان گذاشته

 

فیلم کامل نشست 

 

https://www.aparat.com/v/BOvch?playlist=359926

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ خرداد ۹۹ ، ۱۰:۵۶
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

در چهاردهمین نشست مجازی محفل ادبی فیض برگزار شد؛

گرامیداشت یاد و خاطره پدر شعر انقلاب

چهاردهمین محفل ادبی فیض

محفل ادبی فیض در چهاردهمین نشست مجازی خود، یاد و نام حمید سبزواری، پدر شعر انقلاب را گرامی داشت.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، محفل ادبی فیض در چهاردهمین نشست مجازی خود، یاد و نام حمید سبزواری، پدر شعر انقلاب را گرامی داشت.

در بخش اول این محفل شاعرانی چون رضا اسماعیلی، مصطفی محدثی خراسانی و علی داوودی ضمن خواندن اشعاری در باره حمید سبزواری، پدر شعر انقلاب، به ذکر خاطرات خود با ایشان و بیان نکاتی درباره زیست شاعرانه آن شاعر فقید پرداختند.


ارتباط مستقیم با کتابخانه مرکزی پارک شهر و معرفی کتاب توسط کتابدار بخش نوجوان این کتابخانه  بخش دیگری از این جلسه مجازی بود.


بخش سوم از برنامه این هفته محفل ادبی فیض، برگزاری کارگاه زبان شعر  بود. در این کارگاه علی داوودی در خصوص ویژگی های زبانی شعر معاصر نکاتی مطرح کرد که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.


سمانه رحیمی از اعضای فعال محفل ادبی فیض شعری تقدیم به حضرت عبدالعظیم حسنی قرائت کرد.

در این جلسه مجازی شاعرانی از جمله علی محمد مودب، سید حکیم بینش، مرضیه فرمانی، مجتبی باقی، سمانه رحیمی، عزیز آذین فرد، محبوبه رهپیما، محمدعلی یوسفی، حمیده پارسافر، هادی جاهد، زهرامیریان و سعدیار شعر خواندند و کلیپ شعر خوانی اعضای کودک و نوجوان این محفل نیز منتشر شد.

 

 

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ خرداد ۹۹ ، ۰۸:۳۶
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

1-عصر شعر با رویکرد همدلی و امید بخشی و تقدیر از کادر درمان 12 اسفند 98

2-جلسه فیض علی (ع) و فیض پدر همزمان با میلاد حضرت علی (ع) 19 اسفند98

3- بزرگداشت پروین اعتصامی بزرگ شاعره ی کتابدار  26 اسفند 98

4-محفل فیض میلاد آفتاب و دید و بازدید مجازی شاعران 11 فروردین 99

5- عصر شعر میلاد موعود (عج) و کارگاه نقد شعر 18 فروردین 99

6- جمع خوانی کتاب به متاسبت نیمه شعبان و آغاز هفته هنر انقلاب 20 فروردین 99

7- بزرگداشت عطار نیشابور و کارگاه فن شعر در سامانه آموزش آنلاین 24 فروردین ماه99

8-کارگاه نقد شعر 27 فروردین 99

9-جمع خوانی کتاب گنبد خورشید از سری منابع بخش کودک جشنواره رضوی 28 فروردین 99

10- بزرگداشت سعدی و گرامیداشت  استاد یاور همدانی و کارگاه فن شعر در سامانه آموزش آنلاین 1 اردیبهشت99

11-جمع خوانی کتاب نشانه ها از سری کتابهای جشنواره رضوی.

12-بزرگداشت عطار نیشابوری و گرامیداشت یاد قیصر امین پور.

13-جمع خوانی ابیاتی از شاهنامه در مدح امیرالمومنین (ع)

14-نشست ادبی رمضان در ادبیات ایران و سایر کشورهای پارسی زبان

15-گرامی داشت روز خلیج فارس و نشست ادبی تجلی جلوه های ایثار و بزرگواری حضرت خدیجه(س) در ادبیات فارسی

16-شب قدر و شهادت حصرت علی (ع)

17-بزرگداشت فردوسی و خیام نیشابوری

18- جمع خوانی کتاب "انیس کنج تنهایی"اشعار منتخب کنگره ملی شعر کتاب نهاد کتابخانه ها"

19- نشست ادبی از آزادسازی خرمشهر تا آزادسازی قدس 3 خرداد (لایو اینستاگام،آپارات و سایت نهاد کتابخانه ها)

20-جمع خوانی کتاب "بی بال پریدن" اثر قیصر امین پور

21- گرامیداشت روز مقاومت دزفول

22-شعر خوانی شاعران ایران و جهان در سالگرد رحلت امام خمینی

23-صحیح خوانی حافظ 5 جلسه

24- برگزاری پویش مجازی "شوق زیارت" در حاشیه جشنواره رضوی در فضای مجازی و اهدای هدایا به برگزیدگان پویش.

25-گرامیداشت پدر شعر انقلاب استاد " حمید سبزواری" و برگزاری کارگاه زبان شعر.19 خرداد

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ خرداد ۹۹ ، ۱۰:۴۸
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

با حضور شاعران، نویسندگان و پژوهشگران ادبیات دفاع مقدس برگزار شد؛

نشست ادبی «از آزادسازی خرمشهر تا آزادسازی قدس» به صورت مجازی

نشست ادبی«از آزادسازی خرمشهر تا آزادسازی قدس»

نشست ادبی از آزادسازی خرمشهر تا آزادسازی قدس با شعرخوانی شاعران مطرح کشور و پارسی‌زبانان سایر کشورهای جهان توسط اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با استفاده از ظرفیت فضای مجازی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، به مناسبت روز آزادسازی خرمشهر و تقارن آن با روز جهانی قدس و روز مقاومت دزفول، نشست ادبی با موضوع شعر دفاع مقدس و مقاومت، بررسی تاثیرگذاری شعر دفاع مقدس بر شعر فلسطین با شعرخوانی شاعران مطرح کشور و پارسی‌زبانان سایر کشورهای جهان توسط اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با استفاده از ظرفیت فضای مجازی برگزار شد.

در این نشست شاعران مطرحی چون مصطفی محدثی خراسانی و محمدرضا سنگری به همراه پژوهشگران و نویسندگان دفاع‌مقدس و پایداری به بررسی روند شکل‌گیری این نوع از ادبیات پرداختند. ارتباط مستقیم با صحن مسجد جامع خرمشهر، دزفول و میزبانی از شاعران مختلف از طریق مجازی و پخش کلیپ‌های مرتبط، بخش‌هایی از این نشست ادبی بود که به شکل زنده در صفحات مجازی پخش شد.

کاظم رستمی، شاعر و پژوهشگر که اجرای این نشست ادبی را برعهده داشت در آغاز نشست گفت: این اولین نشست از سلسله نشست‌های ادبی با محوریت شعر و ادبیات دفاع مقدس است که اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران آن را برنامه‌ریزی کرده است. امسال در آخرین روز ماه مبارک رمضان، اتفاقی مبارک افتاده و آن هم، تلاقی سوم خرداد با روز قدس است که معانی بسیار بلندی را به ذهن متبادر می‌کند.

رستمی با اشاره به هجمه‌ای که در دوران دفاع مقدس به هویت فرهنگی کشور شد، گفت: ملتی که مورد هجوم واقع شد، نور امید را زنده نگه داشت. جلال آل‌احمد در صحبت‌هایش گفته است کارهایی که امروز در ادبیات انجام می‌دهیم، تاثیرش را سال‌ها بعد در جامعه می‌بینیم. به نظر می‌رسد برعکس این حرف هم اتفاق می‌افتد. یعنی اتفاقاتی در جامعه می‌افتد که بعدها در شعر و ادبیات تجلی پیدا می‌کند.

در ادامه نشست کلیپ تصاویر خرمشهر با مرور جملاتی از سخنرانی رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از ایثارگران پخش شد.

ضرورت تعریف شعار و پرداختن به ارجمندی آن

محمدرضا سنگری در ادامه نشست ادبی از آزادسازی خرمشهر تا آزادسازی قدس گفت: دفاع مقدس در متن انقلاب اسلامی اتفاق افتاد و خود به خود ویژگی‌های آن را داشت. انقلاب ما پیوند عمیقی با فرهنگ اسلام داشت و دلیل روشن آن را می‌توانیم در شعارها و ادبیات انقلاب ببینیم. بنابراین ادبیات دفاع مقدس را باید در طول ادبیات انقلاب اسلامی بدانیم و در هر زمینه‌ای که شعر پایداری سروده می‌شود، اجزایی از ادبیات انقلاب را در آن شاهد هستیم.

وی افزود:‌ به طور طبیعی وقتی جنگ اتفاق می‌افتد، نیاز اولیه این نیست که آدم‌ها به شکل اتوکشیده در جنگ شرکت کنند. به همین ترتیب در آغاز دفاع نباید انتظار شعر پخته داشته باشیم. اولین اتفاق در این زمان شکل گیری شعار است. شعار فشرده اندیشه است که به شکل آهنگین بیان می‌شود. اما هنوز ارجمندی شعار را درست تعریف نکرده‌ایم و به همین دلیل گاهی بعضی واژه‌ها بدنام تعبیر شده‌اند. شعار همیشه منفی تلقی شده در حالی که بخشی از هویت هر جریانی است. در کربلا هم نخستین حرف‌ها در شعار و بعد در رجز و شعرها دیده شد.

نسلی دوگانه که دوران طاغوت را پشت سر گذاشت و در انقلاب طلوع کرد

سنگری با اشاره به ویژگی‌های شعر دفاع مقدس تصریح کرد:‌ توفندگی، داغی و رنگ حماسه داشتن، از ویژگی‌های دیگر شعر دفاع مقدس است. در این دوران دو نسل شعری به راحتی کنار هم قرار گرفتند، نسلی دوگانه که هم دوره جاهلیت و طاغوت را دید و هم عصر بعد از آن را ادراک کرد. شاعرانی مثل مشفق کاشانی، محمود شاهرخی، حمید سبزواری و... نسلی بودند که شعر را پیش از انقلاب آغاز کرده بودند و با کاروان انقلاب همراه شدند. نسل نوشکفته شاعرانی مثل قیصر امین‌پور، سلمان هراتی و... بعدها با نسل پیشین همراه شدند. گاهی کاروانی از این افراد به جبهه می‌آمد. اگر بررسی کنیم می‌بینیم که شعر آغازین دفاع مقدس، گرم، تند و حماسی است. در این زمان در شعرها هنوز خبری از سوگ نیست و روح مرثیه‌سرایی را در آنها نمی‌بینیم.

سنگری با اشاره به فقدان ناامیدی در ادبیات دفاع مقدس گفت: در انبوه این همه رنج، ناامیدی دیده نمی‌شود. ادبیات ما، ادبیات امید است. آنها که ادبیات قبل از انقلاب اسلامی را تجربه کردند می‌دانند که در آن زمان، ادبیات یأس‌آلود بود. مرگ، زمستان، بن‌بست و تاریکی واژه‌های قالب بودند. اما مجموعه آثاری که بعد از انقلاب چاپ شدند حتی نام‌شان امیدبخش است، نام‌هایی مانند تنفس صبح، در کوچه آفتاب و...، این یعنی نسلی امیدوار علی رغم مخاطراتی که پیش رویش هست، به وجود آمده است.

 

تاثیر ادبیات دفاع مقدس بر ادبیات پایداری

دکتر محمد رضا سنگری در ادامه این نشست که به صورت زنده در فضای مجازی پخش شد، در پاسخ به این پرسش که آیا ادبیاتی که با عنوان ادبیات پایداری شکل گرفت با ادبیات مقاومت دنیا ارتباطی برقرار کرده است، گفت: اگر کسی ۵۰ سال قبل از انقلاب را بررسی کند، جریان دین ستیزانه را می‌بیند. آن زمان دین را افیون ملت‌ها و بازدارنده از حرکت معرفی می‌کردند. با وقوع انقلاب اسلامی و بعد از آن دفاع مقدس، همه دریافتند دین می‌تواند موتور حرکت جامعه باشد. دین، مبارزه و ایستادگی می‌آموزد و نقطه عطف آن آزادسازی خرمشهر است. هیچکس فکر نمی‌کرد با آن زمینه‌سازی‌ها و امکانات نظامی، امکان آزادسازی خرمشهر وجود داشته باشد. چنین مقاومتی که ریشه در دین داشت، برای جهان الگو شد.

وی افزود: در فلسطین، مبارزه قبلا مبتنی بر تفکرات مارکسیستی بود، اندیشه‌های چپ وجود داشت اما بعدا مسئله عوض شد. دفاع مقدس الگوهای تازه به دنیا داد؛ الگوی مقاومت. به این ترتیب این تاثیر در ادبیات هم بر جا ماند و در اشعار شاعران کشورها هم نمادها و الگوهای دینی حضور پیدا کرد.

سنگری تاکید کرد:‌ از آنجا که انقلاب ما مردمی بود، توجه به مردم در جریان ادبیات جامعه عرب قوی شد. مردم کم کم در شعر قرار گرفتند. جامعه‌ای روزی در جنگ ۶ روزه از اسرائیل شکست خورده بود، اما بعد جامعه کوچکتری در ۳۳ روز بر همین دشمن پیروز شد. ادبیات انقلاب و دفاع مقدس ما به مردم جهان، باور و ارزش و احساس توانمندی داد و به آنها گفت اگر قدم در این راه بگذارید پیروزید، این درس خرمشهر بود.

 

دریغ از فراموشی دفاع مقدس

سنگری در ادامه با اشاره به این هشدار که نسل‌ها در حال تغییر هستند و حافظه‌ها بسیاری از خاطرات دفاع مقدس را فراموش می‌کنند، تصریح کرد: زمانی که حافظه نسل‌ها در موضوع دفاع مقدس دچار فراموشی شود آن وقت ما جز اندوه و دریغ برای از یاد رفتن جنگ نخواهیم داشت. امروز اولین ژانر میدان‌دار ادبیات دفاع مقدس، خاطره است و بیشترین آثار هم در این حوزه خلق می‌شوند. هنوز وصیت‌نامه، میثاق‌نامه، سنگرنوشته‌ها و لباس‌نوشته‌ها باقی مانده و به آنها نپرداخته‌ایم. یک دهه دیگر برای این کار خیلی دیر است، هرچند که حالا هم دیر شده. امیدوارم این نشست زمینه‌ای باشد برای این که این دغدغه‌ها شنیده شوند.

با آغاز دفاع مقدس مفاهیمی چون مقاومت، ایثار، پایداری و از خودگذشتگی معنا پیدا کرد

در ادامه، مصطفی محدثی خراسانی در نشست ادبی از آزادسازی خرمشهر تا آزادسازی قدس با اشاره به روند شکل‌گیری جریان ادبی دفاع مقدس گفت: دفاع مقدس سرنوشت انقلاب اسلامی را تغییر داد و مسیر را برای تداوم آن باز کرد. با آغاز دفاع مقدس به آرمان‌هایی دست پیدا کردیم که در ابتدای انقلاب شاید محدود به سرنگونی رژیم ستمشاهی بود اما با آغاز دفاع مقدس مفاهیمی چون مقاومت، ایثار، پایداری و از خودگذشتگی معنا پیدا کرد و این رخداد حماسی نسبتی تنگاتنگ با رخدادهای تاریخی به خصوص حماسه حسینی یافت.

وی با اشاره به روند شکل گیری شعر دفاع مقدس گفت:‌ شعر دفاع مقدس مسیر شعر انقلاب اسلامی را تغییر داد. هرچند هر دو هم‌مسیر هستند، اما دفاع مقدس باعث عمق بخشی و گسترش مفاهیم شد و همان ارزش‌ها که در این واقعه بزرگ بود، به شکل عمیق‌تری در شعر دفاع مقدس گسترش پیدا کرد.

محدثی خراسانی در ادامه با بررسی روند تغییرات ادبیات انقلاب و دفاع مقدس تصریح کرد: در سال‌های ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز جوانان به عرصه شعر انقلاب پا نگذاشته بودند و هیجان اتفاقات، شعر را هم به سوی بیان شور و هیجان می‌برد. اما در سال‌های میانی دفاع‌مقدس، جوانانی که توانایی بیان شعر داشتند، پا به عرصه گذاشتند و اوج شعر انقلاب در سال‌های میانی دفاع مقدس رخ داد. به این ترتیب سایه شعر دفاع‌مقدس روی شعر انقلاب اسلامی افتاد.

محدثی خراسانی در ادامه افزود: نه فقط در آفرینش ادبیات، مردم نقش اساسی دارند، بلکه مخاطبان اصلی ادبیات هم همین مردم هستند.

نسل شاعران امروز همچنان پیوندشان را با دفاع مقدس حفظ کرده اند

وی در ادامه با اشاره به مسیری که شعر دفاع مقدس بعد از پایان جنگ طی کرده است، تاکید کرد: سیر تکاملی شعر را در اشعار شاعرانی مثل سید حسن حسینی می‌توان دید. فرهنگ شهادت و ایثار آنقدر عمیق در سطوح جامعه رسوخ کرده که امروزه جوانانی که حتی بعد از جنگ متولد شدند، همچنان پیوندشان با دفاع مقدس برقرار است. انرژی این حماسه آنقدر سرشار بوده که به آنها منتقل شده است و جوانانی که امروز شعر پایداری، مقاومت و اشعار مربوط به مدافعان حرم را می‌گویند از همان منظر ارزشی دفاع مقدس به این مفاهیم نگاه می‌کنند.

محدثی خراسانی با اشاره به اینکه جریان شعر دفاع مقدس که امروز به شعر پایداری و مقاومت تبدیل شده است بسیار امیدوار کننده است، افزود: آنچه تاکنون به دست آمده، بیش از آنکه حاصل تلاش برنامه‌ریزان فرهنگی باشد، حاصل تلاش، عشق و ایثار شاعران بوده است. در ادامه این مسیر با توجه به اینکه از سال‌های دفاع مقدس هم فاصله می‌گیریم، نیاز است که نهضت بزرگی در ثبت و ضبط ادبیات دفاع مقدس و ارزیابی‌ها و نظریه‌های پیرامون آن شکل بگیرد. همه به ضرورت این موضوع واقفند، اما نهاد و مجموعه‌ای باید راهبری این جریان را بر عهده بگیرد که فرصت تلف نشود.

 

شعر مقاومت مردم فلسطین همگام با مبارزات مردم است

در بخش دوم این نشست که با ارتباط مستقیم با مسجد جامع خرمشهر آغاز شد. محمد نبی‌زاده، مجری حاضر در صحن این مسجد گفت: اینجا جایی است که قلب ایرانیان در آن می‌تپد و در چنین روزی همه مردم به یاد آن هستند. امسال به خاطر شیوع بیماری کرونا، مراسم‌های حضوری تعطیل است و برنامه‌ها به شکل مجازی برگزار می‌شود.

مهمان بخش دوم نشست، علی داوودی، شاعر و پژوهشگر بود. او در توضیح اینکه شعر ما، چه نسبتی با شعر فلسطین دارد، گفت: امام خمینی(ره) فرموده فلسطین پاره تن ماست، شعر ما هم چنین نسبتی با شعر فلسطین دارد. اساسا شعر، زبان عرب است. شعر بخشی از وجود جامعه عربی است. ضمن اینکه در جامعه فلسطین، شعر زبان رسانه است و خلا رسانه‌های دیگر مثل سینما را پر می‌کند. جایگاه شاعران در جامعه عربی صرفا شاعری نیست، آنها روشنفکر و پیشتاز جریان‌ها هستند. بنابراین هر وقت نام فلسطین را می‌شنویم، در کنار مبارزات مردم، یاد شعر فلسطین هم می‌افتیم.

داوودی با اشاره به اینکه شعر فلسطین، بخشی از شعر عرب است، اضافه کرد: درباره این شعر می‌توان گفت در کشورهایی که مشابهت فرهنگی دارند، جریان‌های ادبی هم به یکدیگر شبیه هستند. شعر فلسطین، حادثه‌ای نو در جامعه عربی است و آیینه تمام‌نمای تحولات محتوایی و فرمی در شعر عرب به حساب می‌آید.

داوودی  به سیر تغییرات شعر فلسطین اشاره کرد و گفت: در بیش از ۱۰۰ سال اخیر چند دوره کاملا مشخص در شعر فلسطین دیده می‌شود. در آغاز، شعرها کلاسیک با همان فضای مشخص این نوع شعر هستند. اما در دوره‌ای، شعر به مرحله فردی شدن و حضور انسانی شاعر می‌رسد و رومانتیسم را شاهد هستیم.

پخش کلیپ هایی در خصوص مرور جملات رهبر انقلاب با موضوع قدس و خرمشهر، شعر خوانی شاعران خارجی پارسی زبان با موضوع روز قدس، ارتباط مستقیم با شاعر متعهد خانم فریبا یوسفی و شعرخوانی ایشان با موضوع آزادی خرمشهر، ارتباط مستقیم با سعید عزیزی شاعر شعر خاطره انگیز «ممدی نبودی ببینی شهر آزاد گشته»، ارتباط مستقیم با دکتر کافی پیرامون شعر دفاع مقدس و شعر فلسطین و نیز پخش اولین اذان قرائت شده از مسجد جامع خرمشهر پس از آزادسازی، از دیگر بخشهای این نشست ادبی بود.

این نشست بصورت زنده از صفحه مجازی نهاد کتابخانه ها (Instagram.com/iranplir)، آپارات استان تهران (aparat.com/tehranpl) و پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور (iranpl.ir) پخش گردید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۹۹ ، ۰۸:۱۸
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

 

از نقالی خوانی تا رباعی سرایی؛

فردوسی و خیام میهمان محفل فیض

محفل ادبی فیض اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران 29اردیبهشت ماه بصورت غیرحضوری برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های استان تهران، در این محفل علاوه برچهره های شاخص ادبی، شاعران شناخته شده پارسی زبان سایر کشورها نیز حضور داشتند. در این محفل پیام ویدیویی دکتر غلامعلی حداد عادل به مناسبت روز بزرگداشت ادب فارسی و سخنان استاد علیرضا قزوه پیرامون گسترش زبان فارسی در شبه قاره هند منتشر شد.
جمع خوانی ابیاتی از شاهنامه فردوسی در مدح امیرالمومنین(ع) توسط اعضای محفل ادبی فیض و نقاله خوانی اعضای کودک و نوجوان و معرفی نسخ کهن و نسخ معتبر شاهنامه توسط علی داوودی، خوانش شعر تقدیم به حکیم فردوسی و خوانش ترجمه منظوم ادعیه ماه مبارک رمضان از بخش های دیگر بزرگداشت زبان فارسی بود.
شعرخوانی میلاد عرفان پور شاعر مطرح رباعی سرا آغازگر مبحث بزرگداشت خیام و رباعی در جلسه محفل ادبی فیض بود.

 

(ویدئوی شعرخوانی را از اینجا ببینید)


پس از آن نکاتی پیرامون رباعی و جایگاه جهانی خیام توسط دکتر علی داوودی مطرح شد و شاعر رباعی سرای گیلانی آقای بهرام مژدهی کتاب رباعیات خود با عنوان «یک دوم» را با خوانش رباعیاتی از این کتاب معرفی نمود.
در مبحث شعر کودک و نوجوان این هفته ی محفل ادبی فیض با حضور بابک نیک طلب به موضوع رباعی در شعر کودک و نوجوان و کتابهای شاخص شاهنامه برای کودکان و نوجوانان پرداخته شد.
پخش کلیپ شعرخوانی شاعران در آرامگاه خیام و افلاک نمای خیام بخش دیگری از محفل ادبی فیض در گرامیداشت این شاعر و دانشمند بزرگ و نیز بود، قرائت بخش هایی از کتاب"جلسه شعر" تالیف دکتر اسماعیل امینی پیرامون رباعی توسط نرگس بدشت از جمله بخش های متنوع محفل ادبی فیض بود.
از دیگر برنامه های این هفته محفل ادبی فیض می توان به خوانش اشعار پویش شوق زیارت در حاشیه جشنواره کتابخوانی رضوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کارگاه صحیح خوانی غزلیات حافظ اشاره کرد.
 

چند رباعی از میلاد عرفان پور

خاموش شدم، سکوتم از غم می گفت
در من کسی از آنچه نگفتم می گفت
راز دل خود به اشک اگر می گفتم
این طفل زبان بسته به عالم می گفت

من کوهم و ماجرای عشقم کهن است
شاگرد دبستانی من کوهکن است
من سنگدلم یا تو؟ ببین ای دریا
این رود که پیوسته به تو، اشک من است

تلخ است که لبریز حقایق شده است
زرد است که با درد موافق شده است
عاشق نشدی وگرنه می فهمیدی ...
پاییز، بهاریست که عاشق شده است
 



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۹۹ ، ۰۹:۱۳
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

 

خروش خلیج فارس و بزرگداشت بانوی اسلام در ماه مبارک رمضان

محفل ادبی فیض اداره کل کتابخانه های عمومی استان با حضور استادان، شاعران و ادب دوستان بصورت غیرحضوری برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، در این محفل علاوه برچهره های شاخص ادبی کشورمان از جمله علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، علی داوودی و مصطفی محدثی خراسانی، شاعران شناخته شده پارسی زبان سایر کشورها نیز حضور داشتند.  
در این برنامه ادبی، پس از پخش سخنان علیرضا قزوه پیرامون ریشه های شعر و ادب فارسی و نحوه گسترش زبان فارسی در فراسوی مرزهای ایران، نکاتی پیرامون الزامات شعر آیینی توسط رضا اسماعیلی مطرح گردید.
این جلسه با شعرخوانی مرضیه فرمانی از رشت و سرویش تریپاتی از بنارس وگفتگوی حمیدحمزه نژاد از مازندران پیرامون آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در مازندران و شعر خوانی دکتر نقی عباس از هند با موضوع خلیج فارس ادامه پیداکرد.

 

(ویدئو را از اینجا هم می‌توانید ببینید)

 



انتشار ویدیوی معرفی و خوانش بخش هایی از کتاب شرح عرفانی نماز تالیف ملا محسن فیض کاشانی توسط علیرضا مختار پور و معرفی کتاب های خاتم سلیمانی و دیوان طالب آملی از دیگر بخش های این محفل ادبی بود.
بخش دوم کارگاه شعر به صورت گفتمانی پیرامون شعر آیینی معاصر توسط محدثی خراسانی و دکتر علی داوودی برگزار شد در این گفتمان به تاثیرات مثبت انقلاب اسلامی بر تشخص بخشیدن به مبحث شعر آیینی و شعر دینی اشاره شد و نمونه های موفقی از شعر آیینی معاصر به عنوان  شاهد مثال ارائه گردید.  
گرامیداشت سالگرد وفات حضرت خدیجه کبری (س)  و نیز کارگاه «ادبیات خلاق کودک و نوجوان» با حضور پوپک نیک طلب و بابک نیک طلب از دیگر بخش های این محفل ادبی بود.  
در ادامه متن برخی اشعار خوانده شده در این محفل و نیز ویدئوی برخی شعرخوانی‌های آمده است:

شعر فاطمه صغری زیدی از هندوستان تقدیم به سردار شهید حاج قاسم سلیمانی:



دل من گشته خونچکان سردار!
باز خالی شده جهان سردار
از در و بام، یک سکوت عجیب
باز پیچیده در مکان سردار
من کجا و کجا خدایی ها
من زمینی تو بی زمان سردار
عقل تاریخ کند گشته ولی
می کنم واقعه بیان، سردار
کربلا، خون و آتش و پیکر
شده تکرار، این و آن سردار
باز بر جسم پاره می تازند
اشکر کفر،  بی امان سردار
باز هم سرخ گشته فرش زمین
باز تکرار شد  زمان سردار
دل  سید علی چه خون شده است
دیده ی ماست خونفشان سردار
عهد با پیکرت دوباره کنیم
 هست یار تو یک جهان سردار
صبح جمعه نوای آمدن است
کوچ کردی ز این جهان سردار


شعراحمد شهریار شاعر اهل پاکستان:
هرچند مشتِ خاکم و از خاک کمترم
با این وجود پیشِ تو من از همه سرم

زیباتر از همیشه‌ام و در نگاهِ تو
من گاهی آسمانم و گاهی کبوترم

در این هزارتوی جهانِ خراب و تار
من بی دعات راه به‌جایی نمی‌برم

سعی و تلاش و حرفه و علم و کمال، نه
با بوسه‌ای به پای تو امروز سرورم

شیرین‌ترین گناه همین بس که عشقِ تو
شد باعثِ رقابتِ من با برادرم

حیران و مات ماندم و دیدم که در نماز
از هر نظر شبیهِ خدا بود مادرم

 

 

 

 



 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۹۹ ، ۱۱:۲۷
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

 

پوستر دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی

دهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی با معرفی ۱۲ عنوان کتاب، خانواده‌ها، دانش‌آموزان، دانشجویان و گروه‌های مختلف سنی را در فراغت ناخوانده این روزها به حضور مجازی در این ضیافت کتابخوانی دعوت کرد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و با همکاری بنیاد فرهنگی هنری بین المللی امام رضا علیه‌السلام و معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای اشاعه و ترویج فرهنگ منور رضوی، گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی و مطالعه کتاب‌های مرتبط با سیره‌ پاک ائمه‌ معصومین علیهم‌السلام، به‌ویژه حضرت امام رضا علیه‌السلام و افزوده شدن منابع مرتبط با سیره حضرت امام هادی علیه‌السلام به عنوان بخش ویژه دهمین دوره، همزمان با ایام فرخنده دهه‌کرامت، برگزار می‌شود.

دهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی علی‌رغم تعطیلی کتابخانه‌های عمومی، نخستین گام‌های خود را با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی برداشته و با توجه به تعطیلی مراکز پیش‌دبستانی، مدارس و دانشگاه‌های سراسر کشور؛ امکان مشارکت در بخش‌های مختلف خود را در این بستر فراهم کرده است. خانواده‌ها و علاقه‌مندان گروه‌های مختلف سنی می‌توانند در این ایام با حضور در این جشنواره کتابخوانی، ضمن پر کردن بهینه اوقات فراغت، از این فرصت بهترین استفاده را برای ارتقای سطح کیفی و کمی مطالعات مذهبی و آشنایی با سیره حضرت امام رضا(ع)، حضرت امام هادی(ع)، حضرت معصومه (س) و حضرت احمدبن موسی شاهچراغ(ع) ببرند. کتابخانه‌های عمومی کشور نیز به محض بازگشایی آماده پذیرایی به صورت حضوری برای معرفی و فراهم کردن شرایط حضور در این جشنواره خواهند بود.

بر طبق روال دوره‌های گذشته، منابع مرتبط با سیره یکی از معصومین(ع) به کتاب‌های هر دوره این جشنواره اضافه شده که بر این اساس منابع مرتبط با حضرت معصومه سلام‌ الله علیها در هفتمین دوره، منابع مرتبط با حضرت احمدبن موسی شاهچراغ علیه‌ السلام در هشتمین دوره، منابع مرتبط با حضرت ابن‌الرضا امام جواد علیه‌ السلام در نهمین دوره و کتاب‌هایی با موضوع حضرت امام هادی علیه‌السلام به عنوان بخش ویژه دهمین دوره جشنواره کتابخوانی رضوی در نظر گرفته شده است.

 


تقدیر از برگزیدگان در بخش ملی

برگزیدگان همین جشنواره کتابخوانی رضوی در دو سطح «ملی» و «شهرستانی» معرفی و با اهدای لوح تقدیر و هدایای نقدی از آنها تجلیل خواهد شد.

در این سطح ضمن تقبل هزینه ایاب و ذهاب و اسکان افراد برگزیده جهت شرکت در جلسه اختتامیه و دریافت لوح، از ۸ نفر برگزیده در هر رشته (جمعاً ۸۸ نفر) تقدیر می‌شود که به ترتیب در رده سنی «کودک» ۸ برگزیده در بخش نقاشی و ۸ برگزیده در بخش پویش مجازی (با اهدای ۲.۵ میلیون ریال) و ۸ برگزیده در بخش گروهی (با اهدای ۶ میلیون ریال)، تجلیل می‌شوند. در رده سنی «نوجوان» ۸ برگزیده در بخش مکتوب (با اهدای ۲.۵ میلیون ریال)، ۸ برگزیده در بخش پویش کتابخوان (با اهدای ۲.۵ میلیون ریال)، ۸ برگزیده در بخش روزنامه کتاب (با اهدای ۳ میلیون ریال)،  ۸ برگزیده در بخش نقاشی (با اهدای ۳ میلیون ریال) و ۸ برگزیده در بخش فعالیت‌های گروهی (با اهدای ۷ میلیون ریال)، معرفی و تقدیر می‌شوند.

همچنین در رده سنی «جوان و بزرگسال» نیز ۸ برگزیده در بخش مکتوب و ۸ برگزیده در بخش پویش کتابخوان (با اهدای ۳ میلیون ریال)، و ۸ برگزیده در بخش داستانک (با اهدای ۳.۵ میلیون ریال)، تجلیل می‌شوند. لازم به ذکر است که جوایز بخش گروهی به تعداد اعضای گروه ارتباطی ندارد.

همچنین در این جشنواره از هشت خانواده برتر با اهدای لوح سپاس و مبالغ نقدی تجلیل می‌شود که بر این اساس از دو خانواده ۲نفره (با اهدای ۷ میلیون ریال)، دو خانواده ۳ نفره‌ (با اهدای ۱۰ میلیون ریال)، دو خانواده ۴ نفره(با اهدای ۱۳ میلیون ریال) و دو خانواده ۵ نفر به بالا (با اهدای ۱۶ میلیون ریال) تجلیل خواهد شد.

 

مهلت شرکت در جشنواره

علاقه‌مندان به شرکت در دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی تا ۹ خرداد ۱۳۹۹ فرصت دارند آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند. علاقمندان می‌توانند با مراجعه به آدرس‌های www.samakpl.ir یا www.razavi.iranpl.ir  برای دریافت فایل کتاب‌ها اقدام و یا جهت دریافت امانی کتاب‌های جشنواره به کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور مراجعه کنند. از تمامی افراد و خانواده‌های برگزیده در سطح ملی برای شرکت در آیین پایانی جشنواره دعوت می‌شود.


نشانی دبیرخانه

تهران، بلوار کشاورز، تقاطع فلسطین، خیابان شهید کبکانیان، خیابان شهید طباطبایی‌ رفیعی، نبش کوچه شهید نوری (کامبیز)، پلاک ۱۸، معاونت توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی، اداره‌ کل ترویج کتابخوانی و امور فرهنگی.

رایانامه: razavi@iranpl.ir

شماره تماس: ۰۲۱۸۸۹۵۱۴۹۳

درگاه الکترونیکی: www.razavi.iranpl.ir

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۹۹ ، ۱۱:۱۱
دبیر محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور