برگزاری سومین کارگاه مجازی شعر کودک
15 /12/ 1399
به میزبانی اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ورامین و کتابخانه شهید فتوحی شعار برگزار گردید:
برگزاری سومین کارگاه مجازی شعر کودک
به همت اداره کتابخانه های شهرستان ورامین و کتابخانه شهید فتوحی شعار سومین کارگاه مجازی شعر کودک با حضور مدرس کارگاه سید احمد میرزاده و علاقمندان به ادبیات کودک برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران ؛ به همت اداره کتابخانه های شهرستان ورامین و کتابخانه شهید فتوحی شعار سومین کارگاه مجازی شعر کودک با حضور مدرس کارگاه سید احمد میرزاده ، محمدرضاکریمی رییس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ورامین و علاقمندان به ادبیات کودک برگزار شد.
در ابتدای این جلسه میرزاده به بررسی چهار عنصر اصلی و مهم شعر کودک پرداخت و گفت:مضمون ،زبان ،تخیل و موسیقی چهار رکن و عنصر اصلی شعر کودک هستند که هر کدام از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند.
وی ابتدا به توضیح و تفسیر عنصر مضمون در شعر کودک اشاره کرد و گفت :عنصر مضمون در شعر کودک جایگاه خاصی دارد از جمله اینکه ،مطالب و درون مایه شعر کودک برگرفته از مسائل و دنیای کودکانه باشد،مضمون شعر باید امیدوارانه باشد ویاس های فلسفی و تلخی هایی که در شعر بزرگسال هست در شعر کودک جایی ندارد ،خشونت صریح مثل تکه تکه شدن فردی یا مرگ فجیع موجود مورد علاقه کودک محلی از اعراب ندارد و اگر شاعر مایل ست در این باب سخن بگوید صراحت خشونت را بگیرد،مثلا اگر می خواهد در مورد واقعه کربلا و شهادت شخصی شعر بگویدباید جنبه های غیر مستقیم تری را به کار ببندد و با صراحت از خشونت سخن نگوید.
به عنوان مثال درمورد شهادت حسین فهمیده که در کودکی کار بزرگی کرد و شجاعت او مایه تحسین است ممکن است شاعری تمرکز کلامیش بر روی این باشد که شهید فهمیده زیر تانک می رود و تکه تکه می شود ،مانند این شعر:با همه ی کوچکی دل به خدا داده بود /خرد شدن زیر تانک در نظرش ساده بود .این شعر دارای خشونت صریح است و تصاویر نامناسبی در ذهن کودک ترسیم می کند ولی شاعری دیگر همین موضوع را اینگونه بیان می کند:افتاد برخاک یک تانک دشمن با پاتک تو/گل کاشت آنروز در خاک ایران نارنجک تو/شاید اگر من جای تو بودم ترسیده بودم /ای کاش من هم اندازه تو فهمیده بودم.در این شعر غلامرضا بکتاش خیلی هنرمندانه و لطیف ،شجاعت و ایثار شهید را بدون خشونت مطرح کرده است.
وی در ادامه گفت :نکته دیگر هنجارگریزی در مضمون شعر کودک می باشد،این هنجارگریزی در مضمون های پذیرفته شده در بین مردم و در معنا هستند و از اهمیت ویژه ای برخوردارند چراکه نباید مغایرتی با روحیه کودکانه،اصول تربیتی و اصول اعتقادی داشته باشد.به عنوان مثال در داستان های فارسی روباه حیوانی مکارو حیله گر ولی در این شعر شاعر این معنا را هنرمندانه جابجا کرده است :
وی در ادامه به توضیح ویژگی زبان در شعر کودک پرداخت و گفت :بهتر است واژگان به کار رفته در شعر کودک،واژگان پایه باشد،یعنی کودک آن را در گفتار و شنیدار درک کند و بشناسد و نیازی به پرسیدن از پدر و مادر و یا کتاب لغت نداشته باشد نکته دیگر اینکه شکل مخفف کلمات را به کار نبریم مثل" ز" به جای" از" یا "کنون" به جای "اکنون" و یا لهجه محلی در شعر کودک استفاده نشود.میرزاده بیان داشت :از یکی دیگر از مهمترین ویژگی های زبان شعر کودک ترتیب رعایت قواعد دستوری می باشد به ویژه برای مخاطب هفت سال به بالا که قرار است خودش کتاب را بخوانداین موضوع و استفاده نکردن از کلمات محاوره و کلمات شکسته حائز اهمیت است.وی گفت :این شعر ناصر کشاورز در این زمینه موفق بوده است :بابای من خیاط خوبی است/دکان او یک میز دارد/بابا اتویش را همیشه در گوشه ی آن می گذارد/این سوزن و انگشتوانه/این چرخ خیاطی که اینجاست/یک دانه اش هم بیخودی نیست/اینها برای کار باباست.
میرزاده در ادامه به توضیحاتی در زمینه عنصر تخیل و انواع صور خیال در شعر کودک و همچنین به بیان عنصر موسیقی و ویژگی های آن از قبیل وزن و ردیف و قافیه در شعر کودک اشاره کرد.
