نگاه پدیدارشناسانه و تحلیلی، وجه تمایز این کتاب از سایر سفرنامه های مشابه
دکتر علیرضا قزوه نویسنده کتاب «پیاده تا خورشید» معتقد است ژانر سفرنامه نویسی برای او جدی است و او سفرنامه هایی دارد که هنوز منتشر نشده است.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، مراسم رونمایی از کتاب « پیاده تا خورشید» اثر دکتر علیرضا قزوه، با حضور محسن مومنی شریف نویسنده و رئیس سابق حوزه هنری، جواد سمنانی معاون آموزشی حوزه هنری، مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد و محمدهادی ناصری مدیرکل کتابخانه های عمومی استان تهران برگزار شد. در این مراسم علیرضا قزوه نویسنده اثر، محمدعلی ربانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو، احسان الله شکرالهی رئیس مرکز مطالعات زبان فارسی در دهلی نو، پروفسور سید سلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات ایرانی-اسلامی لندن و مصطفی محدثی خراسانی عضو شورای محافل ادبی نهاد کتابخانه های عمومی کشور از طریق سامانه وبکنفراس در این برنامه حضور پیدا کردند.
پیاده تا خورشید نگاهی واقعی به اربعین دارد
دکتر مومنی شریف، رئیس سابق حوزه هنری هم در این نشست گفت: من از همه هنرمندانی همچون آقای دکتر قزوه که خاطرات خودشان را از راه پیمایی اربعین درقالب کتاب، شعر و عکس ثبت کردند تا لحظاتی از رستاخیز را جاودانه کنند تشکر می کنم.
وی خاطر نشان کرد: من در 4 الی 5 سفر همراه آقای قزوه بودم و معتقدم جایگاه ایشان در ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات معاصر کشورمان جایگاه ویژه ای است این درحالی است که ایشان در گونه های مختلف شعر و غزل بی نظیر هستند و به طور کلی باید گفت که ایشان در هر زمینهای که ورود می کنند، مانند رمان «برادر انگلستان» که اثر برجسته ای است، در سطح و طراز بسیار بالا هستند.
مومنی شریف اضافه کرد: این سفرنامه را آقای قزوه با نگاه طنز روایت کردند که نگاه طنز ایشان هم دلایلی دارد و آن این است که ایشان شخصیتی هستند که طنز در کلام و حرکاتشان سازی و جاری است. در واقع طنز، مفری برای ایشان به عنوان یک هنرمند است که روحیه حساسی دارند و با دیدن ناملایمات بیشتر از دیگران اذیت می شوند. این لطف خدا به آقای قزوه بوده که روحیه طنز را به وجود ایشان هدیه کرده و بار سنگین روزگار با این روحیه طنز کاهش می یابد.
وی تصریح کرد: آقای قزوه دانش، ذوق و پختگی بالایی در ادبیات کشور دارند و اما در قیاس با سایر سفرنامه هایی که نوشته شده است، پیاده تا خورشید سفرنامه ای متفاوت است.
این نویسنده و عضو شورای برنامه ریزی حوزه هنری با اشاره به کتاب پیاده تا خورشید گفت: نویسنده در این اثر فرصتی یافته است تا با نگاه جامعه شناسی، به کسانی بپردازند که در کربلا حضور داشتند؛ چرا که با نگاه رثایی و مرثیه ای صرفا شاهد زیبایی های اربعین خواهید بود که نگاه دقیقی نیست. اما مخاطب این اثر هم زیبایی و هم مردم شناسی را در این سفرنامه تجربه می کند. از سوی دیگر، معتقدم سفر اربعین یک سفر شور انگیز است که در عین اینکه کاملا معنوی است اما سفری عاشقانه نیز هست.
وی افزود: مساله بعدی نگاه طنز در این کتاب است که به رندی آقای قزوه برمی گردد. لذا هنگامی که کسی سفرنامه می نویسد باید از خلوت گاه خودش هم چیزی بنویسد که معمولا هنرمندان سعی می کنند به کسی اجازه ورود به خلوتگاه خودشان را ندهند بویژه در جاهایی که شما باید همه ی خودت را به نمایش بگذارید مثل حضور درحرم سیدالشهدا و آقای قزوه این کار را کرده است. حضور آقای ناصر فیض در این سفر هم از جمله عواملی است که باعث وجود طنز در این اثر شده چرا که ایشان سرشار از طنز و طنازی هستند.
به اعتقاد مومنی شریف ، علیرضا قزوه با هوشمندی، نگاه طنزی را برای بیان خاطرات این کتاب انتخاب کرده است که این کار می تواند دست گرمی برای ایشان به جهت نگارش یک کار بزرگ برای راهپیمایی اربعین باشد.
توجه به بعد انسانی و فراملیتی و طنز از نقاط مثبت اثر است
در بخش دیگری از این مراسم دکتر ربانی رایزن فرهنگی ایران در دهلی نو هم که از طریق وب کنفرانس از هندوستان در این نشست حضور داشت، با بیان اینکه آشنایی بنده با دکتر قزوه به دلیل اشتهار ایشان به شعر بود افزود: تیز بینی و گستره نگاهی که ایشان به پدیده های اجتماعی داشت نشان از قابلیت ها و هوش فرهنگی ایشان بود.
وی ادامه داد: پرداختن به موضوع اربعین که امروز یکی از بزرگترین پدیده ها و اجتماعات اثرگذار شیعه محسوب می شود، اهمیت بسیاری دارد. هرچند که آثاری تاکنون در این زمینه منتشر شده است اما با این نگاه که به عنوان یک پدیده مهم و از منظر اجتماعی و ادبی به آن پرداخته بشود موضوعی است که نویسنده توانسته به آن بپردازد و یک نگاه پدیدار شناسی و تحلیلی داشته باشد که این موضوع به همراه نگاه طنزی که ایشان دارند، این کتاب را برجسته تر کرده است.
رایزن فرهنگی ایران در دهلی نو تصریح کرد: این کتاب مثل آثار و رمان های آقای قزوه به دلیل برخورداری از ادبیات غنی، لطیف و روان، برای مخاطب مفید است و در عین اینکه دلبستگی و تعلق به اصل آیین اربعین را دارد اما به زوایای مغفول و حاشیه هایی پرداخته که از چشم رسانه ها پنهان مانده است. نویسنده در این کتاب، سعی کرده مسائل را فقط از جنبه های فردی و معنوی نگاه نکند بلکه کارکردهای اجتماعی پیاده روی و بحث جامعه شناختی را هم مورد بررسی قرار دهد. لذا توجه به بعد انسانی و فراملیتی و طنز این کتاب جزو نکات مثبت این اثر به شمار می رود.
دکتر ربانی اضافه کرد: می توان این کتاب را منبع مناسبی از صنف مردم شناسی عنوان کرد که با روایت ها و تجربیات نویسنده، این کتاب خواندنی تر شده است. هرچند که ساختار شکنی آقای قزوه؛ هم در اشعار و هم در این کتاب به خوبی دیده می شود. از این رو کتاب پیاده تا خورشید کتاب جذابی است.
شاعر ترکیب بندهای حماسی و جدی، سفرنامه ای طنزگونه نوشته است
دکتر احسان الله شکرالهی رئیس مرکز مطالعات زبان فارسی در هندوستان در این نشست گفت: آشنایی من با نثر آقای قزوه با مطالعه یکی از این سفرنامه ها همراه بود و من قبل از اینکه ایشان به عنوان یک مسئول وارد هند شوند، کتاب قطار مهاراجه را مطالعه کرده بودم و فکر نمی کردم طنز در آثار استاد قزوه اینقدر مهم باشد. ایشان همان طور که در ادبیات منظوم و ادبیات آیینی و دفاع مقدس ما جایگاه رفیعی دارد در حوزه نثر و حوزه سفرنامه نویسی هم از موقعیت ممتازی برخوردار است. من به عنوان کسی که شاهد ویرایش نهایی این اثر بودم معتقدم ایشان در این کتاب ابتکار عملی به خرج دادند و یافته های چند سفر را با هم ترکیب کردند که این کار، کار راحتی نیست. ایشان با دقت وسواس گونه، کار ویرایش را انجام می دادند و آن را برای افراد مختلفی می فرستادند تا نظرشان را جویا شوند و دائما به فکر پیرایش کار خودشان بودند و شاید یکی از رموز موفقیت ایشان در کارهایشان، همین مورد بوده است.
رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در هندوستان تصریح کرد: توجه استاد قزوه به مقوله طنز یک چرایی را در اذهان شکل می دهد که چرا کسی که در ترکیب بندهای حماسی و قصیده های خودش جدی است، اینقدر توجه به طنز دارد و این امر هم از جوهره و ذات استادی ایشان خبر می دهد.
این کتاب باقیات و صالحات برای آقای قزوه خواهد بود
رمضانی معاون توسعه کتابخانه ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه ها ضمن ابراز خشنودی از رونمایی این کتاب در نهاد کتابخانه ها، گفت: امیدواریم این کتاب در آینده در قفسه کتابخانه ها قرار بگیرد تا کسانی که توفیق سفر اربعین ـ که یک سفر آرمانی برای ما شیعیان محسوب می شود ـ را نداشتند، با مطالعه این کتاب راهی این سفر شوند. نقطه ثقل ما شیعیان، حضرت اباعبدالله(ع) است و ما این نقطه و مرکز اتحاد را یکبار دیگر در این کتاب چه از بُعد محتوا وچه از بُعد عنوان تجربه می کنیم. لذا بعد از هر اشکی، خنده ای در پی خواندن این کتاب بر لبان خواننده جاری خواهد شد و حتما این کتاب باقیات و صالحات برای آقای قزوه خواهد بود. امیدوارم نگارش این قبیل کارها که کتاب های خوش خوانی با موضوع دین هستند، بیش از پیش گسترش یابند.
در این نشست مصطفی محدثی خراسانی کتاب پیاده تا خورشید را اثری مستند، موزون و خوش خوانی است که حکایت از سیر و سلوکی دارد که نوید رفتن به سمت خورشید و روشنایی دارد، توصیف کرد.
همچنین پروفسور سید سلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات ایرانی-اسلامی لندن این کتاب را یک منبع جدید برای محقق و دانشجوی فلسفه و کسانی که می خواهند تجربه دینی داشته باشند، معرفی کرد.
دکتر سمنانی معاون آموزشی حوزه هنری نیز این سفرنامه را در عین دارا بودن نکات آموزنده، دارای رگه هایی طنزآمیز دانست که خواننده را برای مطالعه تشویق می کند.
در این مراسم دکتر علیرضا قزوه که حضور دیپلماتیک در هندوستان دارند و از طریق وبکنفرانس در برنامه شرکت کردند، با بیان اینکه کتاب «پیاده تا خورشید» شامل 8 سفرنامه است که 5 سفرنامه آن مربوط به اربعین می باشد، گفت: آقایان مومنی شریف و سمنانی در برخی از این سفرها همراه من بودند و این سفرها هم هر ساله و پشت سرهم صورت گرفت و با وجودی که من سفرنامه هایی همچون سفرنامه مکه ، سفرنامه شام ، سفرنامه قطار مهاراجه ، سفرنامه کرمان به نام پلاک 14 دارم اما به دلیل اینکه ژانر سفرنامه نویسی برای من جدی است، همچنان قصد دارم در این زمینه دست به قلم باشم.
